مەگەر تەنها (با فێڵ)ی زاوای بتوانێت لەو قوڕاوە دەریبهێنێت
ئەندازیار رابەر مەعروف

لەشەشەمین کۆنفرانسی پلاتفۆرمی {دادڕان، دوابڕان، نەک دابڕان}داو لەچوارەمین کۆنفرانسی فێمێنیزمی بەناو رۆشنگەردا، کە لەمێژووی (٢٠٢١/١١/٢٧ز)دا لەشاری سلێمانی سازکرابوو، مەلا بەختیار وەک سەرپەرشتیاری کۆنفرانسەکە وتەیەکی پێشکەشکردو لەبەشێکیدا وتی: "هەر لەیەکەم کۆنفرانسەوە، کە دروشمەکەشمان (ئایین بۆ تاک و دیموکراسی بۆ هەمووان)ە لەسەرەتاوە زۆر لەسەر ئەم خاڵە وەستاین و دەمانزانی کاردانەوەکان چۆن دەبن و ئاسان نییە قوتبدرێ"، پاشان وتی: "دابڕان بەردەوامە، دروشمەکەی لەژێر فشاردا نەگۆڕی، بەڵکو روونیکردەوە ئەم دروشمە پێچەوانەی ویست و ئیرادەی ئیمان و ئیمانداران نییە! بەڵکو بەپێچەوانەوە، وتمان و دەیڵێینەوە: خوا، قورئان و پێغەمبەر هێڵی سوورن". 

کەواتە: سەید کاکە وتەنی: کوێخا عەوڵا! دیسان لەم کۆنفرانسەیشدا جەختی لەوە کردەوە، کە دەبێت ئایین لەدەستەڵات جیابکرێتەوەو تەنها پەیوەندیی نێوان بەندەو خوا بێت! بەڵگەنەویستە ئەمەیش کوفرێکی ئاشکرایەو لەئیسلامدا بەهیچ شێوەیەک جێگەی نابێتەوە. هەر بەڕاستی ئایا کوێخای مودێرنی دیموکراسیخواز! پێیوایە: بەو وتانەی رێزی لەموسوڵمانان گرتووەو نایەوێت هەستیان برینداربکات؟! لەکاتێکدا جەختیش لەدروشمی یەکەم کۆنفرانسیان دەکاتەوە، کەواتە: دەیەوێت بڵێت: ئەوەی لەیەکەم کۆنفرانسەوە وتوومانە لێی پەشیماننابینەوە! 
ئاشکرایە وتە پووچەکانی کۆنفرانسەکانی پێشووی تا ئێستایش دووبارەدەکرێنەوە، کە چۆن بێڕیزیی بەرانبەر بەدەقەکانی قورئانی پیرۆزو فەرموودەکانی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) دەکات، لێرەدا بەپێویستی نازانین هیچ یەکێک لەو وتانەی بهێنینەوە، چونکە وتەکانی لەدژی ئیسلام، ئەوەندە سوکن وەک خۆی، پێویستناکات جارێکی تر لێرەدا بیانخەینەوە رستەوە. خۆ ئەگەر لێیبپرسین: کام ئایین لەدەستەڵات جیادەکاتەوە؟ ئاشکرایە تەنها مەبەستی ئایینی پیرۆزی ئیسلامە، چونکە مەلا حیکمەت وەکو هەموو عەلەمانییە کافرو مورتەدە خوێڕییەکانی تری کورد، بەهیچ شێوەیەک حەدی ئەوەیان نییە بێڕیزی بەئایینەکانی تر بکەن، بەڵکو بەپێچەوانەوە بەردەوام خۆیان بەخزمەتکاری شوێنکەوتووانی ئایینەکانی تر دەزانن.
بۆنموونە: ئارمی دەزگای دژەتیرۆی یەکێتیی لەهێماکانی ئایینی: نەسرانی، زەردەشتی و یەزیدی پێکهاتووەو لەسەرەوەی ئارمەکەیش بەشێوەی لاتینی نووسیویانە: (لەخۆمان پاراستن) واتە: ئەم دەزگا دڕەندە دژ بەئیسلامە، تەنها کاری ئەوەیە شوێنکەوتووانی ئەو کەمینە ئایینییانەی تر بپارێزێت. باشە ئەگەر حیزبەکەی مەلا حیکمەت عەلەمانییە، بۆچی بەرانبەر ئایینەکانی تر بێلایەن نییە؟!
 با ئاماژە بەنموونەیەکی تریش بدەین، لەکۆتایی ساڵی (٢٠٠٨ز)دا کاتێک جەلال تەڵەبانی ئەم مەلا بەختیارەی، بەو سیفەتەی نوێنەری سەرۆک کۆماری عێراقە، بۆ کۆنگرەی پێنجەمی ئەدیبانی ئاشووری ناردبوو، لەوێ وتەیەکی خوێندەوەو باسێکی پەیوەندیی مێژوویی نێوان کوردو ئاشووریی کردو وتی: "میللەتی کورد بەتاقی تەنها بەرپرسیارێتیی مەینەت و ئازارەکانی مەسیحییەکانی دەکەوێتە ئەستۆ!" بۆ سەلماندنی وتەکانیشی کوشتنی مارشەمعونی قەشەی ئەرمەنیی بەدەستی سمکۆی شکاک، وەک نموونە هێنایەوە! لەکاتێکدا مەلا بەختیار لەجیاتیی جەلال تاڵەبانی وەک؛ سەرۆک کۆماری عێراق ئەو لێدوانەی داوە، ئەمەیش دەکاتە داوای لێبووردنی رەسمی لەئەرمەنییەکان، لەمەوە ئەرمەنییەکان مافی ئەوەیان دەبێت داوای قەرەبوو لەکورد بکەن.
جا ئەگەر سەرنجبدەین: بەهۆی ئەوەی نزیکەی سەدەیەک لەمەوپێش! سمکۆی شکاک (بەڕەحمەت بێت) مارشەمعونی قەشەی ئەرمەنییەکانی کوشتووە! لەکاتێکدا ئەو قەشەیە هاندەرێکی زۆر کاریگەربووە بۆ کوشتنی کوردو تاڵانکردنی ماڵوسامانیان، چونکە ئەرمەنییەکان لەو سەردەمەدا بەپێی بەڵگەنامەکانی: رووسی، بەریتانی، عوسمانی.. نزیکەی (٧٠٠) هەزار کوردیان کوشتووەو سامانەکانیان تاڵانکردوون و لادێکانیان سووتاندوون، کەچی عەلەمانییەکانی وەک؛ جەلال تاڵەبانی، مەلا بەختیار، عەبدوڕەحمانی قاسملۆو کەمال مەزهەریش، لەبەرانبەر تاوانەکانی ئەواندا کوێراییان داهاتووەو تەنها چاویان ئەوە دەبینێت، کە بۆچی ئیسماعیل خان (سمکۆی شکاک) ئەو قەشە دڕەندەیەی کوشتووە؟!
ئەو عەلمانییە گرگنانە بەمەبەستی سەلماندنی بەکرێگیراویی و کۆیلەیی خۆیان، ئەم پیاوە ئازایەی کورد بە: خێڵەکی، دواکەوتوو، دەمارگیرو دڕەندە ناودەبەن! لەمەیشەوە بۆمان دەردەکەوێت: ئەوانە چەندە خوێڕی و کۆیلەو بەکرێگیراوی دوژمنانی ئیسلامن و تەنهاو تەنها دژایەتیی موسوڵمانانی کورد دەکەن و خۆیان لەبەرانبەر شوێنکەوتووانی ئایینەکانی تردا زۆر بەگرگن دەزانن.
هەروەک؛ مەلا بەختیار خۆی دەڵێت: ئەو ژەهرەی پێیدراوەو خواردوویەتییەوە لەجۆری جیوە بووە! دیارە ئەوەیش کاریگەریی زۆر خراپی لەسەر بیروهۆشی درووستکردووە، لەوانەیە تووشی نەخۆشیی زەهایمەری کردبێت و بەرەو خەڵەفان چووبێت، بۆیە وەها شتەکان وەک دۆو دۆشاو تێکەڵدەکات، هەر ئەمەیش وایلێکردووە هەست بەوە بکات؛ تا ئێستایش لەکوردستاندا ئایینی ئیسلام حوکمی پێدەکرێ! لەبەرئەوە هەوڵدەدات بۆ جیاکردنەوەی لەدەستەڵات! هەر بەڕاستی ئەم ئایینە پیرۆزە لەکوێی دەسەڵاتدا جێبەجێدەکرێ لە: پەرلەمانی کوردستان، سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، حکومەتی هەرێم؟! 
بەپێی تێڕوانینی کوێخا حیکمەت بێت: کێشەی ئێستای کوردەواری ئەوەیە؛ بەئایینی ئیسلام حکومدەکرێ! ئەگەر ئایینی ئیسلام لەدەستەڵاتی هەرێمی کوردستان جیابکرێتەوەو دووربخرێتەوە، ئەوا هیچ کێشەیەک لەو وڵاتەدا نامێنێت، جا خەڵکینە ئێوە دادوەربن، ئەگەر تێڕوانینی کوێخا بەختیار وەربگرین وەک ئەوەی ئەو بیریلێدەکاتەوە: لەئێستادا سەرەڕای ئەوەی بەئیسلام حوکمدەکرێ، ئەم هەموو؛ دزی، جەردەیی، بەدڕەوشتی، خۆفرۆشی، کوفر، نیفاق و هەڵگەڕانەوەیە لەئیسلام، ...تاد. لەم وڵاتەدا بەرپاکراوە؟! خۆ ئەگەر بەگوێرەی مەنتیقی مەلا حیکمەت ئایینی ئیسلام لەدەستەڵاتدا نەمێنێت، وەک ئەو خەباتی بۆ دەکات –هەروەک چۆن قوڕیکرد بەسەر خەباتە مێشوولەو براو براژنەکەیدا- دەبێت چیتر لەم وڵاتەدا رووبدات؟! 
 لەئێستادا باشترین پێشنیاز، کە ئاراستەی هەڤاڵ (با فێڵ) بکرێ ئەوەیە: داوایلێبکرێ ئەم هەڤاڵە تێکۆشەرە ببات بۆ شوێنێکی ئارام، بۆئەوەی هەندێک پشووبدات، چونکە وەک خۆی دەڵێت: ئەوە بۆ ماوەی زیاتر لەنیو سەدە دەبێت، لەخەبات و تێکۆشان بەردەوامە! هەروەک لەدوای گەڕانەوەیشی لەئەڵمانیا، کە باسی خەباتی خۆیی کردو وتی: "تا ئێستا لە (١٥٪)ی ژیانی خۆمم تۆمارنەکردووە" مەبەستی ئەوەبوو: خۆی ئەوەندە گرنگە، تا ئێستا (٨٥٪)ی قارەمانێتیی خۆی تۆمارنەکردووە، جا ئەگەر ئەوە بنووسێتەوە، ئەوسا خەڵکی کوردستان نرخی ئەمیان بۆ دەردەکەوێت و دەزانن چ ماڵێکە!. لەبەرئەوە باشترین پاداشت بۆ مەلا بەختیار ئەوەیە: ژوورێکی لەتەنیشتی ژوورەکەی هەڤاڵ هێرۆدا بۆ تەرخانبکەن، بۆئەوەی ئەو بەشەی تری یادەوەرییەکانی بۆ خەسووی کچەکەی بگێڕێتەوە، چونکە ئاشکرایە ئێستا هەڤاڵ هێرۆ بیروهۆشی زۆر باشە، لەبەرئەوەی لەسەردەمی خەباتی شاخیشدا وێنەگربووە، کەواتە: دەتوانێت لەتۆمارکردنی سەرجەم یادەوەرییەکانیدا، هاوکارییەکی زۆر باشی کوێخا عەوڵا بکات.
_______________________
سەرچاوەکان:
• پێگەی ئەلیکترۆنیی چاودێری سەر بەمەلا بەختیار.
• زنجیرە وتارەکانی ئیسلام و کوردایەتی؛ کە لەلایەن مامۆستا کرێکارەوە پێشکەشکراوە.
• گۆڤاری ستاندەر، ژمارە (٣٢)، کانوونی دووەمی (٢٠٠٩ز).